“Dan doe ik dit en alles staat stil”

Vrijdag stond ik op de tennisbaan. Ze hebben net nieuwe gravel aangebracht en de bal schoot een paar keer door over de gladde ondergrond. Ik dacht: ”Ja, zo kan ik de bal natuurlijk niet goed terugslaan”. Ik gaf de baan de schuld en liet mijn onkunde om tijdig te anticiperen op de doorglijdende bal gemakkelijk buiten schot.

Wie herkent zo’n voorbeeld niet? Dat je iets of iemand in je omgeving verantwoordelijk houdt voor jouw situatie. Je leidinggevende doet het jou aan, je partner, je collega, je kind, je economische situatie, de politiek, en ga zo maar door. Iedereen herkent dit soort situaties wel.

Dit heet reactief gedrag. Er gebeurt iets (Stimulus) en ik reageer daarop
door de schuld te geven aan iets of iemand in de omgeving (Response). We voelen ons slachtoffer van de situatie en leggen de schuld buiten onszelf neer. Zie je wel, heb ik weer, dat werk.

In onze trainingen beschrijven mensen vaak dit soort situaties en hebben ze het gevoel dat ze dit niet kunnen veranderen. Ze berusten, maar tegelijkertijd geeft het weinig energie. Twee voorbeelden van deze week (de namen zijn fictief).

Jan, type hart op de tong, heeft in de uitvoering van opdrachten te maken met opdrachtgevers. Hij deelt ze in twee groepen, opdrachtgevers waar het altijd goed mee gaat en opdrachtgevers waar het altijd fout gaat. Als de relatie goed is, loopt het als een trein, maar als de relatie niet goed is zal het nooit meer goed komen.
Het andere voorbeeld, is dat van Pieter. Hij vertelde dat vrienden in het verleden vaak “verkeerd” bleken te zijn, dat situaties voor hem verkeerd uitpakten, dat hij een verkeerde partner had en dat zijn banen niet leuk waren. Kortom hij was heel erg ontevreden.

Hoe normaal we dit gedag ook vinden, we zijn als mens veel beter in staat om met dit soort situaties om te gaan dan we denken. Doordat we zelfbewust zijn, ons dingen kunnen verbeelden, een geweten hebben en een onafhankelijke wil, zijn wij in staat om te kiezen. Onafhankelijk van iets of iemand in de omgeving waarmee we geconfronteerd worden, hebben we de vrijheid om zelfstandig een keuze te maken voordat we reageren.

Dit noemen we proactief gedrag. Proactieve mensen realiseren zich dat ze door zelf iets te doen de situatie kunnen veranderen. En dat is pauzeren om zichzelf de vrijheid te geven om hun reactie te kiezen. Zij realiseren zich dat er tussen de situatie waarmee ze worden geconfronteerd en hun reactie ruimte is die gebruikt kan worden om tot een zelfstandige keuze te komen. Het enige dat daarvoor nodig is om (figuurlijk) op de pauzeknop te drukken. En het mooie is, hoe vaker je op de pauzeknop drukt, hoe groter de ruimte wordt en hoe vaker jij positief beïnvloedt wat er in de omgeving gebeurt en zo de situatie naar je hand kunt zetten.

Ook Jan en Pieter hebben geleerd om op de pauzeknop te drukken, hoe lastig hun situatie ook is. Privé ging het namelijk minder voorspoedig voor Jan. In een echtscheiding beland tot de rechter aan toe. Normaalgesproken zou hij verwijtend zijn naar zijn partner en alles in zijn omgeving. Bij de rechter aangekomen koos hij ervoor om de pauzeknop in te drukken. Zijn vrouw deed dat niet en werd tot de orde geroepen door de rechter. En Jan? Die kreeg complimenten van zijn advocaat over hoe hij met de situatie was omgegaan.

Pieter kwam tot het inzicht dat niet de omgeving, zijn vrienden of partner de oorzaak was van alles, maar hijzelf. Hij kwam er achter dat het bij hemzelf begint. Hij is aan de slag gegaan met zichzelf en heeft de pauzeknop voor zijn leven ingedrukt. Hij is zich proactief gaan gedragen door bewuste keuzes te maken en na te denken over de gevolgen van zijn daden. Hij leert zijn kinderen nu dat ze keuzes moeten maken door goed na te denken. Heeft inmiddels een droombaan, is gelukkig en zit goed in zijn vel.

Benieuwd naar hoe jij vaker de pauzeknop kan indrukken? Stuur dan een e-mail naar info@peopleandcompany.nl en wij nemen contact met je op.